Hoogteziekte: gebrek aan zuurstof

Kortademig, hoofdpijn en misselijk

Getty Images

Berggebieden zijn bij veel mensen in trek als vakantiebestemming. De omgeving is prachtig en de sportieve mogelijkheden zijn eindeloos: skiën, klimmen, wandelen. In de bergen is de lucht alleen veel ijler en er bestaan ook grote temperatuurverschillen. Hoogteziekte ligt dan op de loer, zeker bij grote inspanningen.

Hoogteziekte kan optreden als je te snel naar een hoogte gaat van meer dan 2500 meter. Het is een signaal van het lichaam: ga niet hoger. Als je dit signaal negeert kan het leiden tot ernstige klachten. Hoogteziekte is eigenlijk het gevolg van een tekort aan zuurstof.

​Zuurstof

Hoe hoger je in de bergen komt, hoe minder zuurstof in de lucht zit. Je lichaam past zich hier op aan: vanaf 2500 meter ontstaan er veranderingen in het lichaam. Je gaat dieper ademhalen en maakt meer rode bloedcellen aan. Boven de 3000 meter gaat meestal ook je hartslag omhoog.

Niet iedereen heeft er last van. Soms kunnen de verschijnselen ook al op lagere hoogte optreden. De gevoeligheid verschilt per persoon. Waarom de een wel hoogteziek wordt en de ander niet, is niet bekend.

Symptomen

De belangrijkste verschijnselen van een acute hoogteziekte zijn

  • kortademig
  • hoofdpijn
  • misselijk
  • slecht slapen
  • verminderde eetlust
  • duizeligheid
  • onhandigheid
  • vochtophoping rond de enkels

Als je nog verder stijgt en de symptomen van milde hoogteziekte negeert of onderdrukt, kun je een ernstige vorm van hoogteziekte krijgen. De hoofdpijn en kortademigheid zullen heviger worden. Daarnaast kan het zijn dat je wankel ter been wordt, moeite krijgt met praten en hulp nodig hebt bij eten en aankleden. Er bestaat dan kans op een vochtophoping (oedeem) in de longen of hersenen. Beiden brengen grote risico's met zich mee en kunnen zelfs eindigen in een coma of overlijden.

De meest voorkomende symptomen van een longoedeem zijn kortademigheid, hoesten, het ophoesten van roze of wit schuimachtig slijm en bloedspuwing. Een hersenoedeem kun je herkennen aan zware hoofdpijn, verwardheid, evenwichtsstoornissen, abnormaal gedrag en hallucinaties.

Behandelen

Niet verder stijgen is het belangrijkst als verschijnselen van hoogteziekte optreden. Neem rust tot de symptomen verdwijnen. Gebeurt dit niet binnen enkele dagen, daal dan af naar een hoogte waarop je nog geen klachten had. Bij hoofdpijn kun je paracetamol slikken. Eventueel kunnen zuurstof en medicijnen toegediend worden.

Geneesmiddelen zijn wel een laatste mogelijkheid, als andere methoden niet helpen. De medicijnen bieden namelijk geen garantie dat je geen last krijgt en ze maskeren verschijnselen. Daardoor neem je misschien meer risico's dan gezond voor je is. Het gebruik van geneesmiddelen, zowel om hoogte ziekte te behandelen als voorkomen, gaat altijd in overleg met een arts.

Voorkomen

Een goede voorbereiding is van groot belang om hoogteziekte te voorkomen. Zorg voor een goede conditie en ga niet ongetraind de bergen in. Neem daarnaast tijd om te acclamatiseren en probeer boven de 2500 meter niet meer dan 300 meter per dag te stijgen. Drink meer dan 3 liter per dag, vermijd alcohol en eet voldoende koolhydraatrijke voeding.

Auteur 
Bron 
  • Nederlands Huisartsen Genootschap
  • Apotheek.nl
  • Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering (LCR)