Een pilletje tegen de pijn

Er zijn diverse soorten pijnstillers, afhankelijk van het type werkzame stof dat ze bevatten. In feite werken ze echter allemaal op dezelfde manier: ze zorgen ervoor dat je zenuwen minder pijnimpulsen naar je hersenen sturen. In het algemeen wordt onderscheid gemaakt tussen drie soorten pijnstillers: paracetamol, NSAID's en opiaten.

Paracetamol

Paracetamol is de populairste pijnstiller ter wereld. Een pijnstiller met paracetamol kan worden gebruikt bij onder meer koorts, hoofdpijn, kiespijn en menstruatiepijn. Het is geen ontstekingsremmer en heeft geen effect op bloedplaatjes en het maag/darmkanaal. Daardoor zul je er niet zo snel maagklachten van krijgen als bij sommige andere pijnstillers.

De maximumdosis voor volwassenen is 3000 mg per dag (3 x 1000 mg). Meer slikken heeft geen effect en is alleen maar slecht voor je. Bij langdurig gebruik van hoge doseringen kan namelijk leverbeschadiging optreden.

NSAID's

NSAID's staat voor Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs. Het gaat om koortsverlagende, ontstekingsremmende medicijnen die de aanmaak van prostaglandine remt. Dat is een hormoonachtige stof, die het pijngevoel versterkt.

NSAID's kunnen worden gebruikt bij koorts, kiespijn, hoofdpijn en bij griep en verkoudheid. Het bekendste – en oudste – voorbeeld is het aspirientje. Andere bekende pijnstillers uit deze groep, zoals ibuprofen en naproxen, zijn hier in feite van afgeleid.

De bekendste bijwerking van dit type medicijn is maagpijn. Ook vertragen NSAID's de bloedstolling en kunnen ze de nierfunctie remmen. In combinatie met andere medicijnen kunnen NSAID's voor problemen zorgen, bijvoorbeeld bij sommige antidepressiva. Overleg bij twijfel altijd met je arts of apotheker.

Opiaten

Tot deze groep behoren morfine en daarvan afgeleide pijnstillers. Ze werken op bepaalde pijnreceptoren in het centrale zenuwstelsel. Deze middelen zijn in principe niet vrij verkrijgbaar, maar worden wel op recept verstrekt en in het ziekenhuis gebruikt.

Morfine en methadon zijn zeer sterke pijnstillers, met verstopping en misselijkheid als belangrijkste bijwerkingen. Codeïne en tramadol zijn bekende voorbeelden van zwakkere opiaten.

Hun pijnstillend effect is een stuk minder dan dat van hun zware broertjes, vooral in het geval van codeïne. Dat wordt eigenlijk alleen voorgeschreven bij erge hoest. In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, is de kans niet erg groot dat je verslaafd raakt aan opiaten.

Pijnstillers verslavend?

Pijnstillers die zonder recept verkrijgbaar zijn, hebben geen verslavende werking. Het is echter verstandig ze niet langer dan tien tot veertien dagen achtereen te gebruiken.

Als langer gebruik nodig is, moet je de huisarts raadplegen. Bij sommige mensen gaat het gebruik van pijnstillers 'tussen de oren zitten'. Bij hen kan verslavingsgedrag optreden, doordat ze voor alles en vaak ook preventief pijnstillers gaan slikken.