Een premature baby

Normaal gesproken ben je rond de 40 weken lang zwanger. Een beetje korter (of langer) is geen probleem. Maar in zo'n 7 tot 8 procent van de gevallen wordt een kindje echt te vroeg geboren.

Gezondheidstoestand baby

Concreet is dat bij een zwangerschapsduur van minder dan 37 weken. Dan heet een baby prematuur. Als een kindje nog geen 32 weken oud is bij zijn geboorte, spreek je over extreem prematuur.

Tegenwoordig kunnen artsen heel veel doen voor te vroeg geboren baby's. Toch zijn er grenzen. In principe starten de artsen geen behandeling bij een kind dat geboren wordt vóór 24 weken zwangerschap. De overlevingskansen zijn dan te klein.

Als je kijkt naar het gewicht is de ondergrens ongeveer 500 gram. Maar natuurlijk hangt alles af van de gezondheidstoestand van iedere individuele baby.

Er zijn allerlei oorzaken aan te wijzen voor vroeggeboorte. Zo wordt ongeveer de helft van alle tweelingen te vroeg geboren. Veelvoorkomende complicaties bij de moeder zijn zwangerschapsvergiftiging, hoge bloeddruk, infecties, weeën die te vroeg op gang komen of een slecht werkende placenta. Ook als je rookt, brengt dat extra risico met zich mee.

Sommige vrouwen zijn bang dat ze het probleem zelf hebben veroorzaakt, omdat ze te veel hebben gesport of zware spullen hebben gesjouwd. Maar zware inspanningen hebben er meestal niets mee te maken.

Weeënremmers en corticosteroïden

Als het vooraf al duidelijk is dat je te vroeg zult bevallen en als je nog geen 34 weken zwanger bent, krijg je eventueel een weeënremmend infuus.

De gynaecoloog zal dan vaak ook een injectie geven met corticosteroïden. Dat zijn hormonen die je via de placenta doorgeeft aan je baby. Ze zorgen ervoor dat de longetjes sneller rijpen.

Als de gynaecoloog het niet meer verantwoord vindt om het kindje in de baarmoeder te laten, kan hij besluiten tot het opwekken van de bevalling of een keizersnede.

Intensive care

Afhankelijk van zijn gezondheidstoestand komt een premature baby op een gewone neonatologie afdeling terecht of op een Neonatale Intensive Care Unit (NICU).

Nederland telt tien NICU's, bijna allemaal in academische ziekenhuizen. Zeker op een NICU kan de hoeveelheid apparaten, slangen, monitoren en medisch personeel je als ouder overvallen. Maar verpleegkundigen zullen uitgebreid de tijd nemen om je uit te leggen waar het allemaal voor dient.

Veelvoorkomende medische problemen

Premature baby's zijn erg kwetsbaar. Dat komt doordat ze bij hun geboorte nog niet 'af' zijn. Hun organen moeten zich bijvoorbeeld nog verder ontwikkelen. Een aantal medische problemen komt dan ook veel voor bij te vroeg geboren kindjes:

Prematuren kunnen hun lichaamstemperatuur niet goed op peil houden. Daarom liggen ze in een couveuse, waar de temperatuur constant gecontroleerd wordt.

De longetjes zijn nog onrijp. Daarom hebben veel baby's extra zuurstof nodig of liggen ze aan de beademing. Ademen kost energie en soms vergeet de baby het gewoonweg. Als de ademhaling even stopt, heet dat apneu. De ene keer begint je kindje uit zichzelf weer te ademen, de andere keer heeft hij daar wat hulp bij nodig.

Ook het hartje werkt nog niet optimaal. Bij veel kindjes vertraagt de hartslag van tijd tot tijd. Dat wordt een bradycardie genoemd. Meestal helpt het al als je de baby even aantikt of masseert.

De lever is niet volledig ontwikkeld en kan zijn werk dus niet goed doen. Daardoor zien kindjes er vaak wat geel uit. Dit wordt aangepakt met fototherapie: de baby gaat 'onder de blauwe lampen'.

Het afweersysteem werkt nog niet goed. Daarom zijn prematuren gevoeliger voor infecties. De meeste baby's kunnen niet meteen aan de borst of fles drinken. Ze krijgen hun voeding dan via een maagsonde in de neus of via een infuus.

Emotioneel zwaar

Doordat je baby in de couveuse ligt en aan allerlei apparatuur, kun je niet zomaar even met hem knuffelen. Bij een extreem premature baby moet je bovendien altijd een steriele bloes aanhebben, je handen ontsmetten en een mondkapje dragen.

Bovenal zijn er de zorgen en onzekerheid over zijn medische toestand. Dat kan de situatie psychisch erg zwaar maken. Vandaar dat de verpleging in het ziekenhuis je ook emotioneel zoveel mogelijk zal begeleiden.

Gevolgen op lange termijn

Waarschijnlijk wil je weten wat de gevolgen zijn op langere termijn. Zal je kindje uiteindelijk een gezond en normaal leven krijgen? Het is lastig om daar wat over te zeggen.

Statistieken tonen duidelijk aan dat te vroeg geboren kinderen meer kans hebben op handicaps, verstandelijke beperkingen en gedragsproblemen. Maar de verschillen tussen kinderen onderling zijn enorm.