Roken: de gevaren

Wist je dat je als roker gemiddeld zeven à tien jaar eerder doodgaat dan als niet-roker? Hoe meer je rookt, hoe jonger je ermee begint, en hoe dieper je inhaleert, hoe groter de kans dat je ernstig ziek wordt. Veel rokers negeren de gevaren in eerste instantie. De meest schadelijke effecten duiken immers pas na langere tijd op.

Longkanker

Bijna 90 procent van alle gevallen van longkanker is te wijten aan tabaksgebruik. Als je een sigaret rookt, inhaleer je daarmee teerdeeltjes en een groot aantal kankerverwekkende stoffen. Die tasten het slijmvlies van je luchtwegen aan en zo kan er een tumor ontstaan.

Bij longkanker heb je in een vroeg stadium nog maar weinig klachten. Daardoor wordt de ziekte vaak pas ontdekt als er al uitzaaiingen zijn en is de prognose meestal slecht. Ook als je passief meerookt in rokerige ruimten, maak je een hogere kans op longkanker.

Chronische longaandoeningen

Je hebt als roker niet alleen een verhoogde kans op longkanker, maar ook op een aantal andere longaandoeningen. Het gaat daarbij vooral om chronische bronchitis en longemfyseem, samen COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Diseases) genoemd.

Het begint vaak met een 'rokershoestje', waarbij je slijm ophoest. Daarnaast krijg je last van kortademigheid en een piepende ademhaling. Eerst alleen bij zware inspanning, maar later mogelijk ook bij je gewone dagelijkse bezigheden.

Extra slijm

Tabaksrook irriteert het slijmvlies, zodat het extra slijm gaat aanmaken. Daarnaast prikkelt de rook de spiertjes in de luchtwegen, die als gevolg samentrekken. Bij COPD zijn de longen eigenlijk permanent vernauwd en ontstoken. Doordat het aantal longblaasjes afneemt, krijg je als COPD-patiënt te weinig zuurstof.

Je kunt niet meer beter worden als je eenmaal COPD hebt. De beschadiging aan je longen is permanent. Je kunt er wel voor zorgen dat je longen minder snel achteruit gaan, bijvoorbeeld door je levensstijl aan te passen. Ook zijn er medicijnen zoals luchtwegverwijders. Zoek in ieder geval contact met een arts.

Hart- en vaatziekten

Sigarettenrook beschadigt de wanden van je bloedvaten, waardoor vet, cholesterol en andere schadelijke stoffen zich kunnen ophopen. Zo slibben de bloedvaten langzaam dicht en stroomt het bloed minder goed door.

Veel rokers krijgen te maken met dit probleem. Het kan leiden tot allerlei hart- en vaatziekten. Denk aan een beroerte, hersenbloeding, trombose of een hartinfarct. Zeker als je als vrouw rookt en de pil slikt, loop je een verhoogd risico.

Het goede nieuws: stoppen met roken vermindert meteen de kans op hart- en vaatziekten. Dat geldt ook voor verstokte rokers!

Roken en zwangerschap

Als je als vrouw rookt, duurt het normaal gesproken langer voordat je zwanger raakt. Je bent namelijk zo'n 30 procent minder vruchtbaar dan een niet-rokende vrouw. Ook bij mannen heeft roken invloed op de vruchtbaarheid: het sperma van een roker is van slechtere kwaliteit en het telt minder zaadcellen.

De chemische stoffen die je via sigarettenrook inhaleert, komen tijdens de zwangerschap in het lichaam van de baby terecht. Dat zorgt er onder meer voor dat hij minder zuurstof binnenkrijgt en dat zijn hartje zwaarder belast wordt. Doorroken verhoogt de kans op een prematuur of een te laag geboortegewicht.

Andere gezondheidsrisico’s

Roken kan ook andere soorten kanker dan longkanker veroorzaken. Denk aan kanker van de mond, keel, maag, lever, nieren en baarmoeder. Tabaksgebruik vergroot bovendien de kans op maagzweren, allerlei soorten gezichtsstoornissen, tandvleesziekten en osteoporose (botontkalking). Minder ernstig, maar toch: je huid veroudert sneller en je krijgt dus eerder en meer rimpels.