Alles over insomnie
Heb je moeite met inslapen? Of word je juist altijd heel vroeg wakker? Je bent niet de enige. Eenderde van de volwassen heeft problemen met slapen. Niet kunnen slapen noemen we insomnie. Er zijn verschillende redenen voor.
Slaapproblemen zijn niet voor iedereen hetzelfde. De één valt als een blok in slaap, maar wordt veel te vroeg wakker. Een ander kan de slaap niet vatten en kan 's ochtends zijn bed niet uitkomen.
Uitgeput
Mensen zonder slaapproblemen vallen meestal na zo'n 5 tot 10 minuten in slaap. Iemand met een inslaapstoornis (sleep-onset insomnie) doet er vaak meer dan een uur over om in slaap te vallen.
Als je niet goed kan doorslapen, word je 's nachts regelmatig wakker. Als je dan weer probeert te slapen, kan het wel een half uur duren voor je verder slaapt. Hierdoor krijg je het gevoel dat je nooit eens een goede nacht maakt. Bij het wakker worden voel je je uitgeput en niet goed uitgerust.
Ook kan het zijn dat je goed slaapt, maar 's ochtends veel te vroeg wakker wordt. Dit wordt terminale insomnie genoemd; het lukt je niet om het laatste, terminale deel van de nacht te slapen. Hierdoor slaap je te weinig en word je overdag snel slaperig.
Oorzaken van insomnie
- Door piekeren en stress blijf je maar malen en denken. Hierdoor kun je je maar moeilijk ontspannen en kun je niet in slaap komen. Vaak heeft het te maken met belangrijke gebeurtenissen in je leven: verhuizen, kinderen krijgen of een sterfgeval.
- Wat je eet en drinkt heeft ook invloed; door nog laat en vet te eten, kun je last krijgen van indigestie. Ook alcohol werkt stimulerend, het maakt je eerst slaperig, maar houdt je vervolgens wakker.
- Om goed te kunnen slapen, heb je een goed slaapritme - of slaaphygiëne - nodig. Er zijn verschillende oorzaken van een slechte slaaphygiëne. Bijvoorbeeld een jetlag, werken in ploegendienst, op onregelmatige tijden gaan slapen of te veel middagdutjes doen.
- Sowieso moet de omgeving je niet storen. Te veel licht of lawaai in je slaapkamer kan je hinderen in je slaap. Maar ook een onrustig slapende partner of huisdier kan een stoorzender zijn.
- Er zijn ook ziektes en medicijnen die als gevolg hebben dat je minder goed slaapt.
Wakker maar geen insomnie
Gemiddeld heeft een mens acht uur slaap nodig. Maar er zijn veel mensen die minder slapen. Vooral senioren hoeven niet zo lang te slapen. Vaak denken ze dat ze te weinig slapen en zien hun veranderde slaapbehoefte aan voor een slaapstoornis.
Ook zijn er mensen die als het ware dromen dat ze wakker zijn. Dit heet slaapmisperceptie. Hierdoor krijg je het idee dat je de hele nacht wakker hebt gelegen, terwijl je wel gewoon hebt geslapen.
Liever geen slaapmiddel
Veel mensen met insomnie belanden bij de dokter die ze een slaapmiddel voorschrijft. Bedenk wel dat een slaapmiddel maar een kortdurende oplossing is.
Langdurig gebruik is verslavend, bovendien doorga je niet alle slaapfasen die bij gezonde slaap horen. Het is beter om de oorzaak aan te pakken en te werken aan betere slaapgewoontes.
