De GGD geeft advies
Wanneer je zonder condoom vrijt, kun je natuurlijk ook in Nederland een Seksueel Overdraagbare Aandoening (soa) krijgen. Maar tijdens de vakantieperiode lopen mensen vaak net even iets meer risico. Een andere omgeving, een andere stemming, warme nachten... Toch is het ook dan van belang om je zinnen erbij te houden.
Goede voorlichting en informatie maakt duidelijk wat de gevaren en risico's van onveilig vrijen zijn. GGD Flevoland is een van de initiatiefnemers van www.sense.info, een website helemaal toegespitst op seksuele voorlichting en informatie voor jongeren. Madjid Hosseinnia is arts Infectieziekten bij GGD Flevoland. Hij beantwoordt vijf vragen en geeft wat tips en weetjes. [ITEMADVERTORIAL]
1. Is veilig vrijen ook van belang als je denkt dat je geen risico loopt?
"Jazeker, want je weet het nooit zeker. Je kunt wel denken dat je niet van plan bent om seks te hebben tijdens je vakantie, maar je weet niet wat er gebeurt. Of je denkt dat je aan iemand kunt zien of hij/zij een soa heeft. Of dat je geen soa krijgt als je voorzichtig bent. Een beetje drank verlegt bijvoorbeeld al snel de grenzen en dan komt er van je voornemen om geen seks te hebben vaak weinig meer terecht."
2. Zijn er bepaalde landen waar je meer risico loopt?
"Inderdaad zijn er landen waar meer soa's voorkomen dan in Nederland, precies een rijtje opnoemen dat kan ik niet. Maar je kunt zelf bedenken in welke omgeving of in welke landen je meer risico loopt. Laten we zeggen dat plekken waar veel reizigers bij elkaar komen en ander gedrag vertonen door bijvoorbeeld alcoholgebruik, altijd risicovol zijn. In Nederland hebben we de soapoli's waar je anoniem terechtkunt. Dat maakt het heel laagdrempelig en hierdoor worden infecties eerder opgespoord. Door er heel vroeg bij te zijn, wordt het risico op complicaties en verdere verspreiding beperkt."
3. Neemt het aantal mensen met een soa toe?
"Er zijn inderdaad meer mensen bij wie een soa ontdekt wordt, maar of dat komt omdat meer mensen een soa krijgen of dat het aantal consulten sterk toeneemt, waardoor we ook meer opsporen, durf ik niet te zeggen. Het kan ook zijn dat meer mensen naar de poli durven komen. De poli's raken steeds meer ingeburgerd en mensen schamen zich niet meer om te komen. Als ik kijk naar de cijfers van GGD Flevoland, dan is het aantal consulten in 2008 met 31 procent gestegen ten opzichte van 2007 en bleken er in 2008 uiteindelijk 434 gevallen van soa opgespoord te zijn. Het aantal consulten in de maanden september en oktober is ook weer hoger dan bijvoorbeeld in mei en juni. Dat laatste houdt dan weer verband met de achterliggende vakantieperiode. Bij onze GGD werd in 2008 bij 434 mensen een soa geconstateerd."
4. Wat is het bekendste misverstand over soa's?
"Er zijn er een paar. Ten eerste dat je het niet kan krijgen als je 'het' maar één keer doet. Helaas. Ook van één keer kun je een infectie oplopen. Een ander misverstand is dat je klachten krijgt wanneer je een soa hebt opgelopen. Zeker bij vrouwen komt het voor dat ze, afhankelijk van het type infectie, geen klachten hebben. Een ander misverstand is dat testen in het buitenland altijd veilig zijn. Dat is niet zo. Ook is het niet zinvol om de dag nadat je onveilig seks hebt gehad gelijk naar de GGD of naar een buitenlandse kliniek te gaan. Chlamydia en gonorroe kunnen vanaf één à twee weken na het seksuele contact getest worden. Hiv, syfilis en hepatitis B kunnen pas na drie maanden worden getest."
5. Hoe gaat een consult bij de GGD in zijn werk en wat kost het?
"Een soa-onderzoek is gratis en kan altijd anoniem. Normaal gesproken krijgen de huisartsen nog altijd de meeste soaconsulten; ongeveer 60 procent van het totaal. Maar er kunnen redenen zijn om niet naar de huisarts te gaan, bijvoorbeeld omdat je bepaald risicogedrag hebt zoals prostitueebezoek of mannen die onbeschermd seks hebben met mannen. Of je bent gewaarschuwd door een ex-partner. Dan kun je bij ons terecht. Jongeren onder de 24 jaar kunnen sowieso altijd bij ons terecht. In een telefoongesprek bepalen we je risicoprofiel en maken een afspraak voor het spreekuur. Dan krijg je een intakegesprek en een anamnese. Zijn er geen lichamelijke klachten dan volgt geen lichamelijk onderzoek, maar wordt er bloed afgenomen en kunnen meisjes en vrouwen zelf een uitstrijkje maken. Bij mannen wordt urine afgenomen. Zijn er wel lichamelijke klachten, dan doen we wel een lichamelijk onderzoek. Afhankelijk van de uitslag volgt dan de behandeling met medicamenten."
Tips en weetjes
Maak altijd een afspraak wanneer je:
- Onveilig hebt gevreeën.
- Een condoom is gescheurd of afgegleden tijdens het vrijen.
- Als je een (ex)partner hebt met een soa.
- Als je klachten hebt.
- Als je een vaste relatie hebt en zonder condoom wilt vrijen.
Condoomgebruik:
- Gebruik een condoom met het Europees keurmerk (CE-logo) op de verpakking.
- Let op de houdbaarheidsdatum.
- Gebruik geen twee condooms over elkaar.
- Pas op met glijmiddelen die niet op waterbasis zijn, dus geen crème, lotion, zonnebrandmiddelen etc.
Verschillende soa's:
- Bacteriële soa's als chlamydia, gonorroe, syfilis.
- Virale soa's als genitiale wratten, herpes genitalis, hepatitis B, hiv.
- Parasieten als trichomonas, schaamluis.
