Aseksualiteit: geen behoefte aan seks

Aseksualiteit wordt, naast heteroseksualiteit, homoseksualiteit en biseksualiteit, ook wel de vierde geaardheid genoemd. Ongeveer één op de honderd mensen heeft geen behoefte aan seks; veelal vrouwen. Een andere naam voor deze geaardheid is non-libidoisme.

Aseksuelen missen de seksuele aantrekkingskracht zoals anderen die wél ervaren. Voor de duidelijkheid: dat is iets anders dan het celibaat of seksuele onthouding. Daarbij is het immers een bewuste keuze om geen seks te hebben, ook al is de aantrekkingskracht er wel. Aseksuelen voelen zich simpelweg niet aangetrokken tot een ander mens: een geaardheid die al vanaf de geboorte vastligt.

Seksuele opwinding

De aseksuele gemeenschap is zeer divers, elke aseksueel ervaart zaken als relaties, aantrekking en opwinding net iets anders dan de ander. Aseksuelen hebben dezelfde emotionele behoeften als ieder ander en zijn even goed in staat om innige relaties aan te gaan. Veel aseksuelen raken wel seksueel opgewonden maar hebben niet de behoefte die opwinding te vertalen naar seks met een ander. Hooguit kiezen ze voor masturbatie of nietsdoen. Verliefdheid wordt door aseksuelen trouwens net zo ervaren als voor niet-aseksuelen, alleen leidt een eventuele relatie dan bij voorkeur tot een seksloze.

Geslachtsloos

Wie iets langer nadenkt over het begrip aseksualiteit zal al snel vol vragen zitten en misschien wel een link leggen met de lessen biologie. Want werden daar niet geslachtsloze organismen behandeld die zich zonder seks kunnen voortplanten? 'Aseksuelen' zoals amoebes? Klopt, maar dat heeft niets te maken met menselijke aseksuelen: die beschikken gewoon over goed functionerende geslachtsorganen. Sterker nog: veel aseksuelen krijgen gewoon kinderen, soms door middel van seks maar soms ook door adoptie of IVF.

Relatie

Aseksuelen zijn niet per definitie maagd. Integendeel: de meesten zijn seksueel actief geweest om achter hun geaardheid te komen. Namelijk de keuze om geen seks te hebben. Daar is psychisch gezien niets mis mee. Natuurlijk kan het 'anders zijn' als lastig worden ervaren en volop onbegrip opleveren. De seksuele onthouding op zich wordt niet als last ervaren: aseksuelen hebben er immers helemaal geen behoefte aan. Problemen ontstaan dan ook meestal pas wanneer een aseksueel een relatie aangaat met een seksueel persoon.

Types

Zoals niet ieder mens hetzelfde is, zo is ook niet iedere aseksueel hetzelfde. Er worden vier types onderscheiden:

• Aseksuelen met een libido (seksuele opwinding) zonder dat er romantische aantrekkingskracht wordt ervaren.
• Aseksuelen die romantische aantrekkingskracht ervaren maar geen libido hebben.
• Aseksuelen die zowel een libido hebben als romantische aantrekkingskracht ervaren maar geen verband leggen tussen beide.
• Aseksuelen zonder libido en het ervaren van romantische aantrekkingskracht.

Relatie

Meestal hebben aseksuelen die wel romantische aantrekkingskracht ervaren behoefte aan een relatie met een ander. Het is dan aan de aseksuelen om de diepere betekenis van die relatie te bepalen op basis van bijvoorbeeld intimiteit als knuffelen en zoenen. Er zijn aseksuelen die deze vorm van intimiteit niet kunnen verdragen. Er zijn er ook die een manier vinden om tóch seks te hebben om in de behoeftes van hun partner te voorzien. Dergelijke relaties verlopen vaak moeizaam en vereisen veel communicatie en begrip van beide kanten.

Halfseksuelen

Niets zo gecompliceerd echter als de mens en dat geldt ook voor de aseksuele mens. Er zijn aseksuelen die feitelijk niet aan de definitie van aseksualiteit voldoen. Halfseksuelen bijvoorbeeld ervaren geen seksuele aantrekkingskracht totdat zij een sterke emotionele band met iemand aangaan. Er wordt dan seksuele aantrekkingskracht en lust ervaren ten opzichte van die ene, specifieke persoon als ware zij extreem monogaam.

Grijze A's

Aseksuelen die zich niet in een van de vier omschreven types kunnen vinden worden 'grijze A's' genoemd. Mensen die zichzelf omschrijven als grijze A zijn onder andere mensen die:

• Doorgaans geen seksuele aantrekkingskracht ervaren maar soms wel.
• Wel seksuele aantrekkingskracht ervaren, maar een laag libido hebben.
• Technisch gesproken seksueel zijn, maar die dit niet als een belangrijk deel van hun leven zien en zich niet identificeren met de gebruikelijke seksuele cultuur.
• Zowel seksuele aantrekkingskracht als geslachtdrift ervaren, maar niet in een dergelijke mate dat ze er ook iets mee willen doen.
• Functioneel aseksueel zijn en seksuele gevoelens ervaren waar ze niets mee doen.
• Mensen die wel kunnen genieten van seks en er ook behoefte aan kunnen hebben, maar slechts onder zeer beperkte en specifieke omstandigheden.
• Mensen die sommige delen van seksualiteit ervaren maar niet alle.