Roodvonk: besmettelijke infectieziekte met rode vlekjes

Wat is roodvonk?

Roodvonk is een infectieziekte waar de bacterie Streptococcus pyogenes verantwoordelijk voor is. Roodvonkinfectie komt het meest voor bij kinderen in de leeftijdsgroep tussen 3 en 6 jaar. Overigens is het ook mogelijk dat oudere kinderen besmet raken.

Roodvonk is zelfs op iedere leeftijd mogelijk, maar doet zich het meest onder kinderen voor. De roodvonkinfectie is te herkennen aan donkerrode spikkels op de warme plekjes van het lichaam. Of aan vuurrode wangen of aan het bekende roodvonkmasker als een witte driehoek. Die bevindt zich dan onder de neus rond de mond. Kinderen krijgen vaak last van koorts, hoofdpijn, keelpijn en jeuk. Roodvonk staat bekend als een van de kinderziekten. Het is niet uitgesloten dat je kind vaker met roodvonk te maken krijgt.

Oorzaken van roodvonk

Er is maar één oorzaak van roodvonk en dat is een bacterie. Het betreft hier de bacterie bêta – hemolytische streptokok groep A. De bacterie bevindt zich in het speeksel van een persoon die besmet is.

De besmetting vindt plaats als een patiënt hoest of niest en de druppels in je mond of neus terechtkomen. Besmetting via een andere weg is eveneens mogelijk. Bijvoorbeeld via kleding of via handen.

Er zijn overigens dragers die niet ziek zijn, maar wel met de bacterie zijn besmet. Alleen de eerste tien dagen is roodvonk besmettelijk. Als je besmet bent duurt het ongeveer twee tot zeven dagen voordat je last krijgt van symptomen.

Symptomen

Er is sprake van een redelijk mild verloop als je roodvonk hebt, hoewel er wel complicaties mogelijk zijn. Hoge koorts en braken zijn de eerste symptomen van deze ziekte. Daarnaast krijg je last van hoofdpijn en keelpijn. Deze verschijnselen doen zich pas voor na twee tot zeven dagen na infectie.

Roodvonk heeft de naam te danken aan de rode vlekjes die vervolgens verschijnen. De vlekjes lijken wel op rood kippenvel en voelen op bepaalde delen van je lichaam aan als schuurpapier. Vooral warme plekjes zijn daar gevoelig voor, zoals je oksel, liezen of binnenzijde van dijbenen, net als je nek, borst en ellebogen.

Een ander symptoom zijn rode spikkeltjes op je tong. Het kenmerkende is dat onder je neus en rond je mond geen rode vlekjes zijn te zien. Er vormt zich wat dat betreft als het ware een witte driehoek. Het vervellen van je huid is eveneens een symptoom in een later stadium. Zo ongeveer na een paar dagen na de eerste symptomen. Ook jeuk is een bijkomend verschijnsel.

• koorts
• hoofdpijn
• keelpijn
• braken en misselijkheid
• rode vlekjes
• rode wangen
• witte driehoek
• rode spikkeltjes op tong (frambozentong)
• vervellen van de huid
• jeuk

Diagnose

De typische symptomen zijn voldoende om de diagnose roodvonk te stellen. Indien nodig maakt de arts een uitstrijkje van de keel. Of er volgt een bloedonderzoek waarmee de aanwezigheid van de bacterie is aan te tonen.

Denk je dat jij of je kind roodvonk heeft en zijn de symptomen ernstig? Dan is het raadzaam om contact op te nemen met je huisarts. De arts stelt vragen om de ziekteverschijnselen in beeld te brengen. Door het lichaam en de tong te onderzoeken, is de diagnose vervolgens te stellen.

Het is niet altijd nodig om naar de huisarts te gaan. Het ziektebeeld verdwijnt doorgaans vanzelf. Het gebruik van paracetamol helpt de ongemakken te verlichten. Het is wel verstandig om naar de huisarts te gaan als je na twee weken ineens bleek of lusteloos bent. Of als je dikke rode gewrichten krijgt en kortademig bent na een tot vijf weken.

Risicofactoren / - groepen

Kinderen in de leeftijd van drie tot zes jaar behoren tot de risicogroep om roodvonk te krijgen. Iedereen heeft echter de kans om de ziekte te krijgen. Er is geen inenting voor beschikbaar, maar er zijn wel risico's uit te sluiten.

Bijvoorbeeld door als besmet persoon in een papieren zakdoek de niezen of te hoesten in je elleboog. Het wassen van je handen beperkt eveneens het risico.

Behandeling van roodvonk

Roodvonk is een ziekte die vanzelf weer verdwijnt. De symptomen brengen alleen ongemak met zich mee. Hiervoor is pijnstilling beschikbaar in de vorm van paracetamol. Ook al is de ziekte besmettelijk, als je kind zich goed voelt mag het gewoon naar school.

Ook als je volwassen bent en roodvonk krijgt, is het mogelijk om gewoon aan het werk te gaan. Bijvoorbeeld als de koorts weer is gezakt en je geen hoofdpijn en keelpijn meer hebt. Alleen als je in de zorg werkzaam bent, is het verstandig om even overleg te plegen.

Indien er sprake is van ernstige klachten, bestaat de mogelijkheid dat de huisarts een antibioticakuur voorschrijft. Deze kuur dien je dan af te maken. Mocht er sprake zijn van hevige jeuk dan is het mogelijk om een anti-jeukzalf bij de apotheek aan te schaffen.

Prognose

De prognose van roodvonk is dat er na het verdwijnen van de symptomen sprake is van genezing. De verschijnselen die met deze ziekte gepaard gaan, verdwijnen vanzelf weer. De gemiddelde periode waarin je ziek bent, is tussen de zeven en tien dagen.

Het ziektebeeld is over het algemeen redelijk mild. Er zijn alleen in uitzonderlijke gevallen complicaties die zich voordoen. Bijvoorbeeld in de vorm van bloedvergiftiging of acute reuma, net als longontsteking. Het is eveneens zeldzaam dat er zich hersenvliesontsteking voordoet of nierfunctiestoornissen.

De ziekte roodvonk is snel te herkennen en verdwijnt meestal weer vanzelf. Bij ernstige verschijnselen is een snelle behandeling met antibiotica mogelijk. Deze handelwijze maakt de kans op het ontstaan van complicaties zeldzaam.