Wanneer gebruik je welke oordopjes?
Om je oren te beschermen tegen het lawaai van bijvoorbeeld harde muziek tijdens een concert of apparaten bij een verbouwing heb je gehoorbescherming nodig. Ook voor tijdens het zwemmen en vliegen zijn er speciale oordoppen.
Van simpele schuimrubberen staafjes tot op maat gemaakte otoplastieken: er is vanalles verkrijgbaar. Maar wanneer gebruik je nu welk type oordoppen?
Geluid
Oordoppen of -proppen van kunststofschuim hebben de vorm van een cilinder of kegel. De meeste moet je eerst tot een staafje kneden en dan diep in je gehoorgang schuiven. Het schuim zet in je oor weer uit, zodat het goed afgesloten wordt. Gemiddeld dempen ze 35 decibel, mits je de doppen goed geplaatst hebt. Het schuim waar ze van gemaakt zijn is absorberend, waardoor ze al snel vies en stug worden. Deze dopjes zijn dan ook vooral handig voor eenmalig gebruik.
Er is ook gehoorbescherming in de vorm van wasbolletjes die je in de gewenste vorm kunt kneden. Deze bolletjes zijn minder geschikt voor het beluisteren van muziek of bij het motorrijden, omdat ze het geluid vervormen. Daarnaast kun je ze niet reinigen en dus ook niet hergebruiken. Ze zijn makkelijk als je bijvoorbeeld een nacht rustig wilt slapen.
Lamellenoordoppen lijken een beetje op een parapluutje. Deze doppen zijn gemaakt van meerdere laagjes stevige, maar flexibele kunststof of van siliconenmateriaal. Je kunt ze schoonmaken en dus vaker gebruiken dan schuimoordopjes en wasbolletjes. Lamellenoordoppen zijn verkrijgbaar in verschillende varianten, met en zonder filters. Filters houden bepaalde frequenties tegen, waardoor je bijvoorbeeld de muziek of het verkeer om je heen nog wel hoort, maar het schadelijke geluid gedempt wordt. Ze worden niet op maat gemaakt en kunnen daardoor wat minder comfortabel zijn.
Op maat gemaakte oordopjes van harde of flexibele kunststof heten otoplastieken. Ook deze kunnen filters bevatten die het schadelijke geluid tegenhouden, maar muziek redelijk onvervormd doorlaten. Je laat ze aanmeten, waardoor ze perfect in je oor passen, maar ook prijzig zijn. Omdat je gehoorgang in de loop der jaren kan veranderen, is het verstandig ze na een jaar of vier te vervangen. Als je regelmatig bij een concert te vinden bent of regelmatig motor rijdt, zijn otoplastieken zeker de investering waard.
In situaties waarin de 80 decibel maar af en toe overschreden wordt, kun je ook kiezen voor oorkappen. Deze zet je als een koptelefoon over je gehele oorschelpen. Een beugel die boven je hoofd loopt, houdt de kappen op hun plek. Oorkappen zet je makkelijk even op en weer af als je bijvoorbeeld aan het klussen bent. Een nadeel is dat ze wat zwaar en warm kunnen aanvoelen.
Zwemmen
Water in het oor kan irriteren en ervoor zorgen dat je tijdelijk wat slechter hoort. Sommige ouders merken dat hun kinderen een oorontsteking krijgen na een bezoek aan het zwembad. De oorontsteking ontstaat niet door het zwemmen zelf, maar in een warm en vochtig zwembad gedijen bacteriën die een oorontsteking kunnen veroorzaken wel goed.
Er zijn speciale oordopjes voor tijdens het zwemmen. Deze dempen geen geluid, maar sluiten je oor af zodat er geen water in kan. Je kunt standaard zwemdoppen gebruiken of deze op laat maken bij een audicien.
Kinderen met trommelvliesbuisjes mogen zwemmen, maar sommige artsen raden aan om oordopjes te gebruiken zodat er geen water in de oren komt. Diep duiken wordt afgeraden. Door de grotere druk die dan op de oren ontstaat kan er via de buisjes water naar binnen geperst worden.
Vliegen
In een vliegtuig kun je last krijgen van je oren. Je oren staan via de buis van Eustachius in verbinding met de neus- en keelholte. Deze buis zorgt ervoor dat de luchtdruk in het middenoor hetzelfde is als de luchtdruk om je heen. Als de luchtdruk snel verandert, voel je druk op je trommelvlies. Tijdens het dalen loopt de druk in de cabine op en word je trommelvlies naar binnen getrokken. Plopt de buis van Eustachius niet uit zichzelf open om de luchtdruk te reguleren, dan kun je deze een handje helpen door te geeuwen, slikken, kauwgom te kauwen of je neus te snuiten. Blijf je last houden van je oren, dan zou je oordoppen kunnen gebruiken die ervoor zorgen dat de druk in je oor langzaam verandert in plaats van ineens.
Als je verkouden bent of een oorontsteking hebt, kunnen de slijmvliezen rondom de buis van Eustachius opzwellen. Daardoor is het egaliseren van de druk in het middenoor moeilijker en kun je flinke oorpijn krijgen. Je kunt dan ook beter niet vliegen met een verkoudheid of oorontsteking. Moet je toch vliegen, dan kunnen neusdruppels of -spray die de zwelling van de slijmvliezen doen slinken helpen.
- Consumentenbond
- Nederlandse Vereniging voor Keel-Neus-Oorheelkunde
- Arbouw