Experts aan het woord
Ouder worden. Kan dat op een natuurlijke manier of moeten we proberen er zo lang mogelijk jong uit te blijven zien met plastische chirurgie of rimpelfillers? Wat is innerlijke schoonheid en ben je zowel van binnen als van buiten mooi als je gewoon lekker in je vel zit en jezelf accepteert? Dr. Liesbeth Woertman, hoogleraar Psychologie, dokter Erik Laban, plastisch chirurg en Monica van Ee, directeur van een huidinstituut, vertellen over 'maakbare' schoonheid.
Dr. Liesbeth Woertman is hoogleraar Psychologie bij de Universiteit Utrecht. "Schoonheid heeft niets met feiten te maken, maar is een gevoel."
"Tijdens de hele levensloop speelt ons zelfbeeld over uiterlijk schoon een grote rol. Vooral in de puberteit blijken jonge vrouwen het meest ontevreden over hun lichaamsbeeld, terwijl we tevredener zijn als we ouder worden. Maar wat is mooi? De uitspraak 'ik ben mooi of ik ben lelijk' berust niet op feitelijkheden, maar is altijd in vergelijking met een ander."
"Het zelfbeeld van vrouwen wordt sterk bepaald door het beeld dat vrouwen van hun eigen uiterlijk hebben. Daarbij spelen de media een grote rol. Kijk maar naar de vele glossy's, beautymagazines en televisieprogramma's die het perfecte schoonheidsideaal laten zien. Een beeld dat kunstmatig is en daarom niet kan kloppen met de werkelijkheid. Daarnaast is schoonheid cultuurbepaald: hoe groter het belang van schoonheid, hoe negatiever vrouwen zichzelf beoordelen en er alles aan willen doen om te voldoen aan het ideaalbeeld."
"Bij mannen speelt het belang van schoonheid een veel kleinere rol. Mannelijkheid anno 2010 wordt nog steeds gemeten langs de lijnen van status en macht. Ondanks alles is dat bij vrouwen nog steeds schoonheid. Maar wie bepaalt dat dan? Het zijn geen vervelende mannen of domme vrouwen die het belang van schoonheid zo groot maken. Ik denk dat we het samen ontwikkelen, omdat het in onze genen zit. Daarnaast bepalen denkbeelden en psychische constructies de werkelijkheid, onze zogenaamde 'memen'. Dat zijn hardnekkige en onware ideeën, zoals het idee dat we maar 10 procent van onze hersenen gebruiken. Dat krijgt een waarheidsgehalte, terwijl daar vanuit de neurobiologie geen reden voor is."
"De allereerste plastische chirurgie ontstond in de eerste wereldoorlog en kwam voort uit mededogen. Men wilde gewonde soldaten helpen. Nu wordt het toegepast op gezonde mensen om hun onzekerheid weg te nemen. Want hoe welvarender we zijn, hoe onzekerder we worden. Omdat je niet hoeft te vechten voor je dagelijks bestaan, kun je je bezighouden met zaken als schoonheid. En door die aandacht van buitenaf ga je zelf ook anders kijken."
"Ik zag een beautyprogramma waarin het probleem van overhangende oogleden aan de orde kwam. Pas toen dacht ik: dat heb ik dus ook. Je wordt je ergens van bewust waar je dan een probleem mee krijgt, omdat er iets aan te doen is. En alle argumenten die je daar voor aanvoert, worden als legitiem gezien. Gelukkig raken we er langzamerhand van doordrongen dat schoonheid meer is dan 'maakbaar'. Ik schreef daarover het boek 'Moeders mooiste' en werkte mee aan de documentaire 'Beperkt houdbaar'. Ik denk dat we het beeld van ideale schoonheid pas aan kunnen pakken als we ons niet op uiterlijkheden focussen en leren onszelf voor andere eigenschappen te waarderen dan de uiterlijke."
www.datzijnmijnwoorden.nl
Erik Laban, plastisch chirurg bij de Bergmankliniek: "Plastische chirurgie is er niet om koste wat het kost iets aan mensen te veranderen."
"De meeste mensen zijn prima tevreden, maar vinden bijvoorbeeld dat ze een oude kop hebben, omdat hun oogleden hangen. Daar is eenvoudig iets aan te doen en dat de drempel daarvoor steeds lager ligt, komt onder meer doordat de technieken zoveel beter geworden zijn. Liep je vroeger bij een facelift nog wel eens de kans op een aangezichtsverlamming, tegenwoordig is dat bijna uitgesloten. Al blijft elke ingreep natuurlijk nog steeds een operatie."
"Ook steeds meer mannen laten hun overhangende oogleden weghalen, en waarom ook niet. Je gezicht verandert er verder niet door, maar je krijgt wel een frissere blik. Sommige dingen horen bij het ouder worden. Zo verdwijnt het vet bij je oogkassen, waardoor je ogen dieper komen te liggen. Helaas, daar kunnen we niets aan doen. Maar aan dat 'kalkoennekje' wel. Het beeld dat er ineens veel meer ingrijpende operaties plaatsvinden, wordt in de media flink overtrokken. Net als het beeld dat we van een 45-jarige weer een 23-jarige kunnen maken. Dat kan niet."
"Maar buiten de verbeterde techniek komt het door diezelfde media dat meer mensen zich ineens realiseren dat er iets aan hun uiterlijk te doen is. Botox bijvoorbeeld is tegenwoordig bijna de 'aspirine' voor elke plooi. We kennen allemaal de gruwelverhalen van uitdrukkingsloze gezichten, terwijl wij die storende frons met één prikje kunnen opvullen en je nog gewoon alle mimiek in je gezicht hebt. Maar botox is wel gif. Je moet dus goed weten wat je doet. Ik begrijp dan ook niet dat mensen daar zo gemakkelijk risico's mee nemen. Ze laten zich door ondeskundigen behandelen, omdat ze denken goedkoper uit te zijn. Wanneer er dan iets mis gaat, komen ze in wanhoop naar ons toe, en mogen wij het weer in orde maken."
"Of er een trend is om 'natuurlijk' ouder te worden? Ik weet het niet, dan zou er ook een trend de andere kant uit geweest moeten zijn. Ik denk dat het in onze westerse maatschappij gewoon een gegeven is, dat vooral vrouwen mooi en jong willen blijven. En de industrie wil dat graag in stand houden. Dat kun je niet ontkennen, anders sta je buiten de wereld. Maar plastische chirurgie is er niet om koste wat het kost iets aan mensen te veranderen. Ongeveer 30 procent van de mensen gaat hier de deur uit met de wetenschap dat ik niets voor ze kan doen en dat alleen al zorgt vaak voor acceptatie."
www.bergmankliniek.nl
Monica van Ee, directeur van Hannah Skin Improvement: "Schoonheid zit van binnen, mooi kun je zijn."
"Onze filosofie is dat schoonheid van binnen zit, maar dat je er zelf iets aan kunt doen om je huid er zo mooi en gezond mogelijk uit te laten zien. Daarom hebben we ook geen schoonheidsspecialistes, maar huidcoaches. Naast huidbehandeling leren we vrouwen dan ook om zichzelf te accepteren, want vooral vrouwen laten zich leiden door schoonheidsidealen die absoluut niet reëel zijn. Daaraan dragen publicaties, artikelen en programma's als 'Make me Over' sterk bij."
"Ook het woord anti-aging is eigenlijk raar: het betekent tegen ouder worden. Wie wil er nou niet oud worden? Gelukkig realiseren we ons steeds meer dat we oud worden niet kunnen tegengaan, maar dat we op een natuurlijke manier wel prachtig oud kunnen worden. In de loop van de tijd neemt het vermogen om goede cellen aan te maken af. Ons grootste orgaan is onze huid en die moet geprikkeld en gestimuleerd worden om goed te blijven werken. Dat begint bij een goede huidverzorging. En of je nu 15 of 65 bent, dat staat of valt met het schoonmaken van je huid. Maak een gastendoekje nat, warm het op in de magnetron en reinig je gezicht. Al na een paar dagen merk je dat je huid er frisser uitziet."
"Jonge meisjes krijgen soms last van pukkeltjes op hun voorhoofd. Die ontstaan vaak doordat bij het haren wassen de shampoo en conditioner over het voorhoofd spoelt en huidirritatie veroorzaakt. De oplossing: smeer voor het haren wassen een beetje huidcrème op je voorhoofd. Het geheim van een mooie huid zit niet in een potje. Was het maar zo simpel. Vaak heeft iemand een droge huid en gaat vette crème gebruiken. Maar meestal heeft een droge huid juist vocht nodig en wordt er door de vette crème niet beter op."
"Het geheim voor een mooie, gladde en gezonde huid is dat deze in balans is. Ik zeg wel eens: 'Je kunt een duur pakje aantrekken, maar je huid is het pakje dat je altijd aan hebt.' Verzorg je huid dan ook goed. Wij willen dat vrouwen weer stralend naar buiten gaan, zonder dat ze daar een spoortje make-up voor nodig hebben. Uiterlijk mooi zijn en innerlijke schoonheid weer met elkaar in balans brengen. Dat maakt ons vak zo mooi."
www.hannah.nl
