Uitgezaaide borstkanker

We onderscheiden drie stadia van borstkanker:

1. Het voorstadium (Carcinoma in situ, ook wel stadium 0 genoemd) De tumor is nog niet buiten de grens van één melkklier of melkgang gegroeid. Ongeveer 10 procent van de patiënten heeft bij de diagnose borstkanker dit voorstadium.
2. Vroeg stadium (geen uitzaaiingen). Het vroege stadium wordt onderverdeeld in verschillende stadia (I, II a/b of III a/b)afhankelijk van tumorgrootte en het aantal aangedane lymfeklieren.
3. Laat stadium (uitzaaiingen aanwezig, ook wel stadium IV genoemd)

Metastasen

Bijna een kwart van de mensen met de diagnose borstkanker krijgt te maken met uitzaaiingen, oftewel metastasen. Bij 5 procent van de patiënten worden deze uitzaaiingen al bij de diagnose gevonden. Meestal komen ze echter later in beeld, vaak pas jaren nadat de oorspronkelijke tumor werd behandeld. Uitzaaiingen ontstaan, doordat kankercellen zich via de lymfevaten of bloedvaten verspreiden naar andere delen van het lichaam. Daar nestelen zij zich en delen zich opnieuw, zodat ook in dat lichaamsdeel een tumor ontstaat.[ITEMADVERTORIAL]

Bij borstkanker komen uitzaaiingen behalve in de lymfeklieren vaak terecht in de botten (85 procent), longen (15-25 procent), lever (40-50 procent) of hersenen (6-16 procent). Wanneer dergelijke uitzaaiingen zijn aangetroffen, is genezing niet meer mogelijk. Dat betekent echter niet dat iemand ook uitbehandeld is.

Uitgezaaide borstkanker voorspellen

Helaas is het (nog) niet mogelijk te voorspellen wie met uitzaaiingen te maken krijgt en wie niet. Gelukkig wordt er wel steeds meer bekend over bepaalde tumoreigenschappen die duiden op een verhoogd risico. Denk aan de grootte van de tumor, de status van de lymfeklieren, aanwezigheid van het HER2 eiwit en de delingssnelheid van de cellen. Ook komen er steeds meer tests beschikbaar, die op basis van het genetische profiel van de tumor het risico op uitzaaiingen kunnen voorspellen. De zogenoemde MammaPrint bijvoorbeeld. Daarnaast houden artsen rekening met de vermindering van het risico door een eventuele behandeling met medicijnen vanwege voormalig borstkanker.

Hoe wordt uitgezaaide borstkanker ontdekt?

Meestal worden uitzaaiingen ontdekt door klachten als pijn (botpijn, hoofdpijn in de ochtend, pijn in de borst), benauwdheid, kortademigheid en/of misselijkheid. Als je - als voormalig borstkankerpatiënt - gedurende langere tijd dit soort klachten hebt, is het dan ook belangrijk aan de bel te trekken bij je huisarts of specialist. Uitzaaiingen van borstkanker kan men niet actief opsporen. Er bestaan wel onderzoeken met bijvoorbeeld geluid (een echografie), ioniserende stralen (röntgenfoto’s) of radioactieve isotopen (nucleaire scans) om de uitgezaaide kankercellen in een vroeg stadium te ontdekken.

Behandelmogelijkheden bij uitgezaaide borstkanker

Zoals gezegd is genezing bij uitgezaaide borstkanker niet meer mogelijk. De behandelingen die er zijn, proberen de kwaliteit van leven goed te houden, pijn tegen te gaan en waar mogelijk de ziekte terug te dringen. Dit heet palliatieve behandeling. De behandeling bij uitgezaaide borstkanker hangt af de eigenschappen van de tumor, jouw conditie en eerdere behandelingen. Indien mogelijk worden hormoon- en immuuntherapie toegepast. Bij tumoren die ongevoelig zijn voor hormoon- of immuunbehandeling, is chemotherapie de enige resterende optie (naast radiotherapie en ondersteunende maatregelen).

Levensverwachting bij uitgezaaide borstkanker

Afhankelijk van de gevoeligheden (receptoren) van de uitzaaiingen en de agressiviteit van de borstkanker kan deze fase maanden tot jaren duren. In sommige gevallen kan deze vorm van borstkanker een chronische ziekte worden als het geen agressieve tumor is die bijvoorbeeld goed op een hormoonbehandeling reageert. Bij een agressief groeiende tumor gaat dat veel sneller. De angst en onzekerheid die dit met zich meebrengt is natuurlijk zwaar.Het kan fijn zijn steun te zoeken bij lotgenoten, bijvoorbeeld via het forum van Borstkankervereniging Nederland. Daarnaast kun je professionele hulp zoeken. Gespecialiseerde hulpverleners kunnen helpen om te gaan met de angst voor de dood en een toekomstplan opstellen om te helpen bij praktische vragen.