Een posttraumatische stress-stoornis

Mensen ervaren vaak een hevige stressreactie na een schokkende gebeurtenis. Als de lichamelijke en geestelijke klachten als gevolg van de traumatische ervaring niet binnen drie maanden verdwijnen, spreken we van een posttraumatische stress-stoornis (PTSS). Soms krijgen mensen pas na maanden of jaren last van de traumatische ervaring.

Symptomen

Een PTSS gaat vaak gepaard met gevoelens van angst en depressie. Daarnaast kan het zich uiten in onverklaarbare lichamelijke klachten en pijn. De verschijnselen wisselen elkaar af. Het ene moment heeft het slachtoffer last van herbeleving. Het andere moment overheerst vermijding of spanning en verhoogde waakzaamheid.

Herbeleving
Nachtmerrries en onrustig slapen, terugkerende herinneringen aan de gebeurtenis en heftige angstreacties. Tijdens een herbeleving beleeft iemand alles opnieuw. Alsof het op datzelfde moment gebeurt. Vaak gaat de herbeleving gepaard met hartkloppingen, ademhalingsmoeilijkheden, trillen en zweten.

Vermijding
Een traumatische ervaring roept vaak heftige emoties op. Vermijding beschermt hier tegen. Mensen proberen de gebeurtenis te verdringen of ontkennen dat het uberhaupt is gebeurt. Ook het leven op de automatische piloot en je zelf afsluiten voor anderen, valt onder vermijding. Evenals het uit de weg gaan van de plaats van het gebeurde en situaties of mensen die eraan herinneren.

Spanning
Mensen met een PTSS zijn vaak prikkelbaar. Ze schrikken snel en hevig, ze kunnen zich niet goed concentreren of krijgen zomaar opeen een enorme woede-uitbarsting of huilbui. Ook somberheid, gebrek aan plezier en interesse en slecht slapen zijn verschijnselen van spanning en verhoogde waakzaamheid.

Tot slot gaat PTSS vaak gepaard met gevoelens van schuld of minderwaardigheid. Sommige mensen gebruiken alcohol, drugs of kalmerende middelen om hun nare ervaringen te verdringen en gevoelens van angst, pijn of verdriet te 'verdoven'.

Gevoeligheid

De oorzaken van een PTSS zijn heel uiteenlopend, bijvoorbeeld natuurrampen, een ongeluk, aanranding, beroving of oorlogservaring. Waarom de een na een ingrijpende gebeurtenis een PTSS krijgt en de ander niet, is niet duidelijk. De een is kwetsbaarder dan de ander. Erfelijkheid speelt hier een rol in. Ook de aard, duur en ernst van het trauma hebben invloed, evenals of je het alleen doormaakt of samen met anderen.

De omgeving heeft ook invloed. Over een trauma praten helpt bij de verwerking, maar daar moet de omgeving wel gelegenheid toe geven. Mensen die goed over hun gevoelens kunnen praten, positief denken en actief omgaan met hun problemen lopen dan ook een kleinere kans op het ontwikkelen van een PTSS. Gesloten en verlegen mensen hebben juist meer kans.

Het is onbekend hoeveel mensen in Nederland lijden aan PTSS.